Hei, du må oppdatere nettleseren din for å kunne besøke oss.

CT lunger (thorax)

CT er en røntgenundersøkelse der vi tar tverrsnittbilder av områder i kroppen ved hjelp av røntgenstråler.

Hvorfor gjennomføres undersøkelsen?

CT-undersøkelse er nyttig for å:

  • undersøke blødninger, utposninger på blodkar (aneurismer), hjernesvulster og hjerneskader
  • oppdage svulster og andre prosesser i hele kroppen
  • kontroll under og etter kreftbehandling
  • vurdere om kreftbehandling virker
  • avklare infeksjoner og betennelsestilstander
  • vurdere organskader etter skader (traumer)
  • vurdere tilstander i muskel og skjelett
  • ta vevsprøve (biopsi)
CT-undersøkelsen blir ofte gjort med tilførsel av kontrast i blodåren, for å få bedre bildeinformasjon. 

Henvisning og vurdering

Henvisning blir vanligvis skrevet av lege på sykehuset eller i primærhelsetjenesten.  

Henvisningen må inneholde informasjon om 
 
  • kreatinin/eGFR for undersøkelser som krever kontrastmiddel. Skriv inn dato for prøvetaking. eGFR må rekvireres primært ved prøvetaking. Det er ikke nok å rekvirere kreatinin. 
  • det er akutt hjelp, eller om pasienten skal innkalles til time. Vi trenger å vite hva som er avtalt med pasienten. 
  • hastegrad 
  • pasienten er gravid 
  • pasienten har behov for tolk, og hvilket språk pasienten snakker. Tolken kan ikke være gravid. 
  • pasientens mobilitet 
  • tidligere reaksjoner på kontrastmiddel ved undersøkelser som krever intravenøs kontrast. 
 
Kliniske opplysninger i henvisningen må inneholde: 
 
  • Om pasienten: Kort om det aktuelle: Årsak til at pasienten blir henvist, symptomer, tidligere sykdommer og risikofaktorer.  
  • Funn og fakta: Kort om viktige, aktuelle funn ved undersøkelsen, blodprøver, tidligere radiologiske undersøkelser.
  • Klinisk problemstilling: Tentativ diagnose, hva er mistenkt, hva ønsker du å få undersøkt. 
 
Dette har betydning for valg av CT-protokoll og at bildene dekker det du spør etter.
 



 

Før

Muhttin CT-iskosii sáhttá ráhkkaneapmi leat varraiskkus váldin dahje leat boratkeahttá/čoallegurren. Makkár ráhkkaneapmi galgá vuolgá das gokko galgá iskojuvvot. Dieđuid movt galggat ráhkkanit iskosii oažžut sisagohččunreivves dahje ossodagas go diibmu šihttojuvvo. Atte dieđu čujuheaddji doaktárii jus dus alla stoffskifte, dahje jus dus ovdal lea leamaš reakšuvdna ivdneávdnasii/kontrástaávdnasii mii lea gáibidan dálkkodeame. 

Dábálaččat ii váldo CT-iskkus áhpehis/mánáid ládje nissonolbmuin, jus leat áhpeheapme/mánáid ládje go oažžut sisagohččuma fertet váldit oktavuođa ja addit dieđu čujuheaddji doaktárii. 

Njamaheapmi 

Ivdneávnnas/kontrástaávnnas manná hui unnán čižžemielkái, ja don sáhtát váldit CT iskosa vaikko njamahat. 

Ráhkkaneapmi buhcciidviesus 
Metálla diŋggat nugo boalut, johtinlohkka (glidelås), boahkánat, ja sullasaččat galget váldot eret dakko gokko iskkus dahkko. Dat lea sihkkarasten dihte buriid govaid. 

CT iiskkus mas ivdneávnnas bidjo njuolga varrii  

Muhttomin fertet bidjat ivdneávdnasa/kontrástaávdnasa njuolga varrii, muhto dat vuolgá das mii govain galgá gehččojuvvot. 

Jus dutnje galgá bidjot ivdneávnnas/kontrásta de bidjo plastihkkarevre varrasutnii. Dus ovdagihtii jerret leatgo dus leamaš ovdal reakšuvnnat ivdneávdnasii/kontrástaávdnasii, dahje eará várrabealit/riskabealit. 

Under

Movt iskkus dahkko vuolgá das mii galgá iskojuvvot. 

Dábálaččat bistá iskkus 10 – 30 minuhta. Ieš govvaváldin ii biste eará go moadde minuhta.  

Iskosa vuolde veallát don beaŋkka alde mas lea mutuvra/mohtor, mii jođiha du CT-mašiidnii. Beaŋkka lihkada dan botta go govat váldojit. Lea áibbas deaŧalaš ahte čađat veallát áibbas jaska iskkadeame vuolde vuoi govat šaddet albma ládje. Muhttin iskosiin gožžot du dollet vuoiŋŋahaga moadde sekundda dan botta go govat váldojit. Dat lean danin vuoi eai šatta dárbbuhis lihkastagat geahppáin ja čoavjje bokte. Iskkus ii bávččas. 

Dan botta go govat váldojit mannet bargit olggos dan lanjas. Sii oidnet du láse čađa, ja gullet du mikrofuvnna čađa mii lea mašiinnas. 

CT iiskkus mas ivdneávnnas bidjo njuolga varrii  

Go ivdneávnnas/kontrásta manná rupmaša siskilušaid/orgánain čađa, váldojit govát ráidun siskilušain/orgánain. Go ivdneávnnas/kontrástaávnnas addo, lea dábálaš oažžut báhkkanan dovddu rupmašis, muhto dat dovdu manná badjel oanehis áiggi geahčen.  

Etter

Go ivdneávnnas/kontrásta lea addon njuolga varrii, bivdit mii du vuordit ossodagas 30 minuhta dan rájes go ivdneávnnas/kontrásta bidjui sisa. Mii váldit nálu eret go vuordináigi nohkká. 

Bohtosat iskosis 

Govaid dutká røntgen doavttir (oaivedoavttir) ja son čállá raporta máid govat čájehit. Raporta sáddejuvvo doaktárii gii čujuhii du. Govat ja raporta vurkejuvvo min dihtorvuorkkáide. 


Vær oppmerksom

Dábálaččat ii leat mihkkege riskkaid čadnojuvvon dán iskosii. CT iskkus lea heivehuvvon nu ahte røntgen suonjardeapmi lea nu unnán go vejolaš. 

CT ivdneávdnasiin/kontrásttain

Lea hui hárve go pasieantta vásiha saŋaš ihtaleame rupmašii vahkku sisa maŋŋel go lea ožžon ivdneávdnasa/kontrásta. Jus nu, oastte allergiija dálkasiid reseapta haga, dahje váldde oktavuođa iežat doaktáriin. Røntgen ivdneávnnas/kontrásta addá hui hárve allergiija reakšuvnnaid.